Maswali kumi ya kuchochea fikra nzito

“Mahitaji ya data ambazo ni sahihi yametiliwa mkazo mkubwa. Haijawahi kutokea hapo kabla kwa Hazina kuhitaji data kama ilivyo sasa. Baada ya Programu ya urekebishaji wa uchumi pamekuwa na mahitaji makubwa ya kupata na kufafanua data za umasikini na maisha bora” (Mkurugenzi wa Kitengo cha Taifa cha Takwimu).

Tutumie muda gani na kwa gharama gani kupata taarifa?

“Makanisa yanashirikiana na serikali katika kushughulikia suala la rushwa, ikiwa pamoja na kuendesha mikutano kuhusu jinsi ya kuendeleza uwazi. Jambo hili ni muhimu ili watu na wafadhili waone kuwa misaada na kufutiwa madeni vinawanufaisha watu masikini” (Archbishop Donald Mtetemela)

Je, jambo la rushwa linaweza kukabiliwa vipi zaidi?

“Kupandisha kodi ni kitu kisichopendwa na baadhi ya kodi ni mzigo mkubwa kwa watu masikini kuliko watu matajiri”

Je, serikali ikusanye kodi zaidi kutoka kwa watu ili kuhakikisha upunguzaji wa umasikini?

“Shirika la Fedha Duniani na Benki ya Dunia hawajatimiza ahadi zao za kutathmini athari za mageuzi yaliyopendekezwa katika programu zao kabla ya kuzikubali. Kwa sababu ya kukosa taarifa ya athari, katika nchi nyingi, hakuna hadi sasa, majadiliano ya maamuzi ya sera.” (OXFAM).

Je, sekta muhimu na vipengele vyake vilivyochaguliwa katika mpango wa kupunguza umaskikini Tanzania (PRSP) ni bora kuliko vinginevyo?

“Mifumo ya aina mbili ya elimu na afya imeanza kutokea Tanzania. Watu tajiri na watoto wao wanaenda katika shule binafsi za gharama kubwa na hospitali aghali za binafsi wakiacha watu masikini kutumia huduma duni za jamii ambazo zinapewa fedha kidogo” (TGNP)

Je, mpango wa Kupunguza Umasikini Tanzania unaonaje mfumo huo wenye uwili?

“Bei ya mazao imeshuka, pembejeo zinapanda na pembejeo muhimu ama hazipatikani au hazipatikani kwa wakati unaotakiwa. Akiba ya Chakula ya Taifa ipo mashakani kwa sababu ya biashara huru na athari zake hasa kwa wazalishaji wa chakula. Athari yake ni mbaya zaidi kwa wakulima wadogo wadogo hasa wale wa kusini na magharibi mwa nchi, sehemu ambazo zilikuwa zinalisha Taifa. Aidha wafugaji wamepuuzwa na kusahauliwa kabisa na sera hizi.” (TGNP)

Je, mpango wa Kupunguza Umasikini Tanzania kama ulivyo unashughulikia tatizo hili la Akiba ya Chakula?

“Takwimu zinaonyesha kuwa katika mpango wa Upunguzaji Umasikini Tanzania kuna pengo la fedha. Mahitaji ya fedha na fedha halisi zilizotengwa za matumizi mengine na matumizi ya maendeleo kwa ajili ya sekta sita muhimu (elimu, afya, maji, sheria, kilimo na barabara) yaonyesha kuwa kuna uwezekano wa asilimia 54% kwa mwaka 1999/2000, 69% mwaka 2000/2001, 75% mwaka 2001/2002 na aslimia 86% katika mwaka wa 2000/2003. Kwa hiyo hakuna fedha asilimia 100% kwa kutekeleza Mkakati wa Upunguzaji umasikini Tanzania (PRSP) kwa miaka mitatu ijayo” (TASOET)

Je, pengo hilo la fedha litashughulikiwa vipi?

“Majadiliano Bungeni kuhusu Mpango wa Upunguzaji Umasikini Tanzania yalichukua muda wa masaa mawili tu. Kwa kuzingatia umuhimu wa waraka kwa ajili ya kufikia malengo na matendo yaliyowekwa katika Mbinu ya Ufutaji Umasikini Kitaifa (NPES), inatia wasiwasi kama kweli muda ulitosha ili kufikia uamuzi wa pamoja wa kisiasa katika utelelezaji wa waraka huo.” (Evans, Nglawea na Semboja, Novemba 2000)

Tufanye nini ili kufikia uamuzi wa pamoja wa kisiasa?

Kipengele cha umilikaji cha Mpango wa Upunguzaji wa Umasikini (PRSP) ambacho kinahitaji kueleweka vizuri ni matendo au vipengele vinavyobainisha kazi za jumuiya katika mpango huo. (TASOET)

Je, tunawezaje kuhusisha yale yanayopaswa kutekelezwa na serikali na yale yanayopaswa kutekelezwa na watu kwa kuwa jambo hili ni muhimu katika kukuza dhana ya umilikaji?